Sun.Star Cebu - Obenieta: Kandila alang sa mga nadugtang dila
"DUNA kuno’y duha ka salida sa sine nga gigamà karon diin madunggan ang Binisaya --ang 'Minsan Pa' ubos sa de-kalidad nga direktor Jeffrey Jeturian ug ang 'Suba' ubos sa direksyon ni Cesar Montano", matod ni Myke Obenieta sa iyang sinemanang Cinebuanong lindog sa Sun*Star Cebu (sudla ang link sa itaas).
Ang tinuod, kaniadto ra ko nakamatikod nga may mogawas matag karon ug unyang mga pelikulang Tagalog diin may mga eksenang Cinebuano ang kulukabildo.
May mga seryosong eksenang makapadasig ug makapasigarbo sa atong pagka-Bisaya. May mga hinanggaw sad nga makapalabhag og nawong, makapalingiw o makapaduko sa kaulaw.
Kasagaran, mga hinanggaw.
Porbida, kita ra gyoy nagtonto sa atong kaugalingon anang madasig kintahay ta kon dunay mga giingong pelikulang Tagalog nga may gisagol nga Cinebuano. Mao nay giingon sa mga Tagalog og, 'konsuwelo de bobo'.
Gihimo lang tang mga kiko -- mga tangang torpeng unggoy nga itsahan lag saging matag karon ug unya aron moundang pagkra-kra. Nagmora tag bata nga dul-itan na lag ayskrem ang baba matag karon ug unya, buwahan magtiam-tiam sa kalami ug mohunong pagtiyabaw.
Hangtod dili usbon ang dimakataronganong balaod nga namugos pagtudlo sa sub-diyalek nga Felepeno (pinahumok pagkalitok, kay kon pinagahi kataw-an ta), mosamot pagkalam ang maong sub-diyalek dihas ginhawas mga kabataang dili mga Tagalog. Mosamot ilang belib sa abominable nga sub-diyalek. 'Kul' ang mag-Felepeno, 'kadere tso deth' ang mag-Cebuano.
Tinuod, maayo ang pagahimoong lakang sa UP-Cebu College pag-"promote, dignify, and intellectualize the Cebuano language" kon kini nagpasabot nga undangon sab pagtuboy ug pagtudlo sa samang higayon ang sub-diyalek ngadtos atong mga kabataan. Sa ingon kapugngan ang pagdako ug paglig-on sa nagkabagang duot sa atong mga kabataan nga mas mopiling mobasa og mga balasahong Tagalog kaysa balasahong Cebuano-Bisaya.
Kay kon dili, unsay kapuslanan unya sa mga hinagoan sa mga taga UP-CC (ug uban pang mga institusyon) kon way motagad niining mobasa? Ipahubad ngadtos Felepeno?
Anus-a pa ba ta moundang sa atong pagpunayg damgo? Unya na dayog kaupos na pag-ayo sa kandelang giugbok sa atong dila?
"DUNA kuno’y duha ka salida sa sine nga gigamà karon diin madunggan ang Binisaya --ang 'Minsan Pa' ubos sa de-kalidad nga direktor Jeffrey Jeturian ug ang 'Suba' ubos sa direksyon ni Cesar Montano", matod ni Myke Obenieta sa iyang sinemanang Cinebuanong lindog sa Sun*Star Cebu (sudla ang link sa itaas).
Ang tinuod, kaniadto ra ko nakamatikod nga may mogawas matag karon ug unyang mga pelikulang Tagalog diin may mga eksenang Cinebuano ang kulukabildo.
May mga seryosong eksenang makapadasig ug makapasigarbo sa atong pagka-Bisaya. May mga hinanggaw sad nga makapalabhag og nawong, makapalingiw o makapaduko sa kaulaw.
Kasagaran, mga hinanggaw.
Porbida, kita ra gyoy nagtonto sa atong kaugalingon anang madasig kintahay ta kon dunay mga giingong pelikulang Tagalog nga may gisagol nga Cinebuano. Mao nay giingon sa mga Tagalog og, 'konsuwelo de bobo'.
Gihimo lang tang mga kiko -- mga tangang torpeng unggoy nga itsahan lag saging matag karon ug unya aron moundang pagkra-kra. Nagmora tag bata nga dul-itan na lag ayskrem ang baba matag karon ug unya, buwahan magtiam-tiam sa kalami ug mohunong pagtiyabaw.
Hangtod dili usbon ang dimakataronganong balaod nga namugos pagtudlo sa sub-diyalek nga Felepeno (pinahumok pagkalitok, kay kon pinagahi kataw-an ta), mosamot pagkalam ang maong sub-diyalek dihas ginhawas mga kabataang dili mga Tagalog. Mosamot ilang belib sa abominable nga sub-diyalek. 'Kul' ang mag-Felepeno, 'kadere tso deth' ang mag-Cebuano.
Tinuod, maayo ang pagahimoong lakang sa UP-Cebu College pag-"promote, dignify, and intellectualize the Cebuano language" kon kini nagpasabot nga undangon sab pagtuboy ug pagtudlo sa samang higayon ang sub-diyalek ngadtos atong mga kabataan. Sa ingon kapugngan ang pagdako ug paglig-on sa nagkabagang duot sa atong mga kabataan nga mas mopiling mobasa og mga balasahong Tagalog kaysa balasahong Cebuano-Bisaya.
Kay kon dili, unsay kapuslanan unya sa mga hinagoan sa mga taga UP-CC (ug uban pang mga institusyon) kon way motagad niining mobasa? Ipahubad ngadtos Felepeno?
Anus-a pa ba ta moundang sa atong pagpunayg damgo? Unya na dayog kaupos na pag-ayo sa kandelang giugbok sa atong dila?
.gif)
No comments:
Post a Comment